گفتمان بینافرهنگی در کتاب فارسی در کاربرد

این مقاله با بررسی یکی از کتاب های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، به اهمیت چگونگی بازنمون مؤلفه های فرهنگی در تقویت توانش گفتمان بینافرهنگی پرداخته است. کتاب فارسی در کاربرد: کتاب درسی مقدماتی زبان و فرهنگ، نوشته آنوشا صدیقی برای فارسی آموزان خارج از ایران به عنوان منبع درسی آموزش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی تألیف شده است و به صورت دو زبانه هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم آموزش فرهنگ در کنار زبان را هدف اصلی درنظر گرفته است. در مطالعه حاضر با استفاده از انگاره ریزاگر (1991) برای تحلیل فرهنگ در کتاب های درسی آموزش زبان، مؤلفه های فرهنگی خرد و کلان، مسائل بینافرهنگی و دیدگاه مؤلف، و با هدف گذاری تقویت مهارت گفتمان بینافرهنگی در این کتاب بررسی شد. نتایج بررسی نشان داد که مؤلف تلاش نموده است هم در ابعاد فرهنگ رویین، مانند ادبیات، هنر، موسیقی، تاریخ، و هم در ابعاد فرهنگ زیرین، مانند رفتار، نگرش، باور و تعاملات روزآمد، نکاتی را در محتوا بگنجاند، اما این نکات محتوایی نگاهی همه جانبه و جامع را در اختیار زبان آموز قرار نمی دهد. کتاب به ویژه در حوزه فرهنگ روزآمد و نگرش های اجتماعی دچار نوعی «انجماد» و نادیده انگاری شده است، به گونه ای که نسبت بازنمون مؤلفه های فرهنگی پیش و پس از انقلاب 89 درصد به 11 درصد محاسبه شد. نتیجه آنکه این کتاب نمی تواند منبع جامع و کاملی برای تقویت گفتمان بینافرهنگی برای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان خارج از ایران تلقی شود.